Co należy rozumieć jako przemoc?

Przez przemoc w rodzinie należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób najbliższych (małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu) oraz innych osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Czym jest procedura „Niebieskie Karty”?

Jest to narzędzie do zatrzymania przemocy w rodzinie.

„Niebieskie Karty” to procedura interwencji wobec przemocy w rodzinie, która składa się z odpowiedniej dokumentacji i sposobu postępowania w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia występowania przemocy. Do najważniejszych uregulowań prawnych w zakresie procedury należą: ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. 2015r. poz. 1390) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. z 2011r. Nr 209, poz. 1245).

Procedura obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. Po uzyskaniu informacji od świadków przemocy, osób doznających przemocy lub na skutek zauważenia niepokojących sygnałów podczas kontaktu z rodziną – przedstawiciele wymienionych instytucji uruchamiają procedurę „Niebieskie Karty”.

Uwaga: Zgodnie z art. 9d ust. 1 - 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - podjęcie decyzji o wszczęciu procedury „Niebieskie Karty” nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.

Głównym celem procedury „Niebieskie Karty" jest rozpoznawanie przemocy i usprawnienie pomocy oferowanej przez przedstawicieli różnych służb w środowisku lokalnym, ale też tworzenie warunków do systemowego, interdyscyplinarnego modelu pracy z rodziną. Podstawą skuteczności procedury i oferowanej pomocy jest współpraca przedstawicieli różnych służb stykających się z ofiarami lub sprawcami przemocy w rodzinie.

I. Uruchomienie procedury „Niebieskiej Karty”

Procedurę wszczyna się poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A” przez przedstawiciela jednej z wyżej wymienionych instytucji. Po wypełnieniu formularza „Niebieska Karta – A” przekazuje się go niezwłocznie przewodniczącemu Zespołu Interdyscyplinarnego, nie później jednak niż w terminie 7 dni od wszczęcia procedury.

II. Zawiadomienie Zespołu Interdyscyplinarnego o nowej sprawie

Zespół Interdyscyplinarny to podmiot, w którego skład wchodzą specjaliści zajmujący się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.

Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego, niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od dnia otrzymania formularza „Niebieska Karta – A” przekazuje go członkom Zespołu Interdyscyplinarnego, którzy z kolei po zapoznaniu się ze sprawą zdecydują o dalszych działaniach. W celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie Zespół może tworzyć grupy robocze. Grupę roboczą tworzą przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji, oświaty, ochrony zdrowia, jak również kuratorzy sądowi oraz przedstawiciele innych podmiotów, innymi słowy specjaliści w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Grupa robocza – to osoby wybrane przez Zespół Interdyscyplinarny do bezpośredniego kontaktu z rodziną (np. dzielnicowy, pracownik socjalny, pedagog, terapeuta uzależnień).

Zadaniem grupy roboczej jest:

  • opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie,
  • monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy,
  • dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz weryfikacja efektów tych działań.

III. Czynności wykonywane przez członków grupy roboczej
w ramach procedury „Niebieskiej Karty” to:

  • zapraszanie osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, na posiedzenie grupy roboczej celem weryfikacji aktualnej sytuacji w rodzinie. Niestawiennictwo osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, nie wstrzymuje prac grupy roboczej.
  • dokonywanie pogłębionej analizy sytuacji rodziny, ustalanie indywidualnego planu pomocy dla osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie w zakresie działania wszystkich podmiotów, realizujących procedurę „Niebieskie Karty” i wypełnienie formularza „Niebieska Karta – C”, który stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia. Indywidualny plan pomocy obejmuje ogół działań podejmowanych przez osobę, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, oraz podmioty realizujące procedurę „Niebieskie Karty”, w celu poprawy sytuacji życiowej tej osoby oraz jej rodziny. Plan ten może zakładać np. pomoc materialną, finansową, pomoc psychologiczną lub inne potrzebne działania. Może także ulegać zmianom w zależności od potrzeb i sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie, w szczególności w sytuacji stwierdzenia nowego zdarzenia stosowania przemocy w rodzinie w trakcie działań dokonywanych przez grupę roboczą,
  • ustalenie częstotliwości wizyt funkcjonariusza Policji w środowisku objętym procedurą w celu monitorowania stanu bezpieczeństwa osoby, co do której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie,
  • wzywanie osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, na spotkanie grupy roboczej. Podczas rozmowy członkowie grupy wyjaśnią jej, że to co robi jest przemocą i że musi zmienić swoje zachowanie. Osoba dowie się, że przemoc jest łamaniem prawa i jeżeli nie zmieni swojego postępowania, to może ponieść konsekwencje prawne. Grupa robocza zaproponuje osobie stosującej przemoc miejsca, do których może udać się po pomoc, aby zmienić swoje zachowanie. Grupa robocza nie tylko rozmawia, ale też sprawdza czy przemoc ustała i czy członkowie rodziny są bezpieczni.
  • w obecności osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, wypełnienie formularza „Niebieska Karta – D”, który stanowi załącznik nr 4 do rozporządzenia,
  • uruchamianie działań prawnych wobec osoby stosującej przemoc w przypadku braku zmiany jej postępowania względem członków rodziny,
  • kierowanie osoby wobec, której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, do Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w związku z nadużywaniem przez nią alkoholu.

Wszystkie działania, podejmowane w związku z realizacją procedury „Niebieskie Karty” są dokumentowane. Zastosowanie procedury i wypełnianie dokumentacji pozwala prowadzącym trzymać się odpowiedniego trybu postępowania i zmniejsza ryzyko ulegania manipulacji. Poza tym, sprawca otrzymuje informację, że przemoc w rodzinie jest przestępstwem i nie pozostanie bezkarny. W przypadku podejrzenia popełnienia przestępstwa dokumenty są przekazywane organom właściwym do prowadzenia postępowania przygotowawczego (Policji, Prokuratury).

Każdy kontakt z osobami doświadczającymi przemocy powinien być okazją do motywowania ich do podjęcia działań służących przerwaniu przemocy oraz ochronie ich samych i dzieci. Warto pamiętać, że nikt nie jest w stanie być z ofiarami przez cały czas i w każdym momencie. Dlatego praca osób pomagających powinna iść w kierunku wspierania, wzmacniania i zachęcania do odbudowania poczucia własnej mocy i sprawczości oraz umiejętności radzenia sobie w sytuacji zagrożenia. Ważnym elementem procesu pomagania jest też budowanie sieci wsparcia społecznego w najbliższym otoczeniu ofiar. Zastosowanie procedury „Niebieskie Karty" zachęca nie tylko osoby pokrzywdzone do poszukiwania możliwości poradzenia sobie z przemocą, ale także osoby pomagające do poszukiwania wspólnie z ofiarami najlepszego rozwiązania, uwzględniania wszelkich możliwości pomocy oraz monitorowania przebiegu procesu pomagania.

Grupa robocza sprawdza poprzez wizyty i rozmowy, czy przemoc w rodzinie ustała.

Powyższe działania trwają tak długo, aż przemoc ustanie lub zostanie zatrzymana.

IV. Zakończenie procedury „Niebieskiej Karty”

Kiedy przemoc ustanie, wtedy specjaliści kończą pracę z rodziną i procedura „Niebieskiej Karty” zostaje zakończona.

Zakończenie procedury zgodnie z § 18 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” następuje w przypadku:

  1. ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo
  2. rozstrzygnięcia o braku zasadności podejmowania działań.

INSTYTUCJE POMOCOWE W ŚWINOUJŚCIU

Komenda Miejska Policji
ul. Krzywoustego 2a
Dyżurny Komendy Miejskiej Policji w Świnoujściu
tel. 91 326 75 11, 91 326 75 12
fax. 91 326 75 13

Posterunek Policji na Warszowie
ul. Sosnowa 8
tel. 91 326 75 28, 91 326 75 29
fax. 91 326 75 35

Sąd Rejonowy w Świnoujściu
ul. Paderewskiego 6
tel. 91 326 28 70
godziny przyjmowania interesantów:
poniedziałek -piątek 07:30-15:30

I Wydział Cywilny
tel./fax: 91 326 2836

godziny pracy: poniedziałek 07:30-18:00,
wtorek-piątek 07:30-15:30
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

II Wydział Karny
tel.: 91 326 2833, fax.: 91 326 2832
godziny pracy: poniedziałek 07:30-18:00, wtorek-piątek 07:30-15:30
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

III Wydział Rodzinny i Nieletnich
tel./fax: 91 326 2834
godziny pracy: poniedziałek 07:30-18:00, wtorek-piątek 07:30-15:30
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Prokuratura Rejonowa w Świnoujściu
72-600 Świnoujście
ul. Słowackiego 8
Tel.: 91 321-92-53, 91 321-94-71
fax.: 91 321-94-72
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie
ul. Dąbrowskiego 4 (II i III piętro)
pon. - pt. 7.30 – 15.30 tel. 91 32 25 460, fax. 91 32 25 461

W strukturach MOPR:

  • Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
    (w tym, realizacja programu
    korekcyjno - edukacyjnego
    dla osób stosujących przemoc)
    ul. Dąbrowskiego 4, pok. nr 204
    tel. /fax. 91 32 25 481
  • Ośrodek Interwencji Kryzysowej
    Dąbrowskiego 4, pok. nr 218
    pon. 7.30 -15.30,
    wt
    -pt. 10.00 – 18.00
    tel. 91 32 25 466, fax 91 32 25 461

Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej

Urząd Miasta Świnoujście
ul. Wojska Polskiego 1/5,
pon. - pt. 7.30 -15.30
tel. 91 321 54 46, fax. 91 327 85 86

Szpital Miejski im. J. Garduły w Świnoujściu Sp. z o.o. - Centrum Zdrowia Psychicznego
ul. Jana z Kolna 12
tel. 91 326-73-14, 501 788 894

Centrum Pomocy i Wsparcia w Zakresie Uzależnień prowadzone przez

Stowarzyszenie Trzeźwościowe „Hol”
im. J. Dobrowolskiego

ul. Hołdu Pruskiego 13/2,
pn. - sob. 17.00 – 21.00
tel. 91 321 56 97

Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Świnoujściu
ul. Wojska Polskiego 1/5
tel. 91 322 42 11

Członkowie Komisji pełnią dyżury w każdy poniedziałek w budynku Urzędu Miasta przy ul. Wojska Polskiego 1/5,
w Wydziale Zdrowia i Polityki Społecznej - piętro II.