Istota interwencji kryzysowej

Interwencja kryzysowa stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej.
Komu udzielana jest pomoc?

• Interwencją kryzysową obejmuje się osoby i rodziny bez względu na posiadany dochód.
• Adresatami działań w ramach interwencji kryzysowej są osoby, które: „ogarnął nadmierny stres, czyniąc je niezdolnymi do prawidłowego funkcjonowania, a mechanizmy radzenia sobie nie przynoszą już ulgi, zaczynają doświadczać często ekstremalnych uczuć lęku, gniewu, żalu, wrogości, bezradności itp.”
• Działaniami o charakterze pomocowym i wsparciowym obejmowane są osoby, które dotknął kryzys tj.: „napotkały na przeszkodę w osiągnięciu ważnych celów życiowych – przeszkodę, która w tym czasie jest nie do pokonania za pomocą zwyczajowych metod rozwiązania problemu, wprowadzającą w ich życie stan dezorganizacji i zamieszania, w którym podejmują liczne próby nieudanych rozwiązań” .

• Kryzysy rozwojowe są nieodłączną częścią życia każdego człowieka, są spodziewane, czasem nawet oczekiwane, zawsze wymagają zmiany ról i zadań, towarzyszy im napięcie emocjonalne. Przykłady kryzysów rozwojowych: rozpoczęcie/ zakończenie szkoły, rozpoczęcie/zakończenie pracy, zawarcie związku małżeńskiego, urodzenie dziecka, opuszczenie domu rodzinnego. E. Erikson opisał rozwój człowieka poprzez kolejno następujące po sobie stadia. Kryzys następuje przy przejściu z jednej fazy życia do następnej. Przyczyną kryzysów są sprzeczności i konflikty pomiędzy strukturą popędową człowieka a wymaganiami otoczenia. W kontekście teorii kryzysów rozwojowych życie człowieka jest ciągłą zmianą. Rozwiązanie problemów w jednym stadium nie zabezpiecza przed konfrontacją z nimi w stadiach późniejszych. W każdym okresie sprawdzamy, wzmacniamy lub osłabiamy poszczególne umiejętności i wymiary naszej osoby.
• Kryzysy traumatyczne wywołane są najczęściej przez nagłe, niespodziewane, silnie urazowe zdarzenia, które zagrażają bezpieczeństwu, poczuciu tożsamości, czasem zdrowiu i życiu. Wydarzenia, które mogą spowodować tego rodzaju kryzys to np.: śmierć bliskiej osoby, zdrada, wypadek komunikacyjny, pożar, poważna choroba somatyczna lub inwalidztwo. Reakcja kryzysowa przypomina tutaj ostrą reakcję na stres. Ze względu na występujące uczucie przerażenia, silny lęk, brak poczucia kontroli i wpływu na przebieg wydarzeń, bezsilność, bez pomocy z zewnątrz człowiek sam nie jest sobie w stanie poradzić.
• Kryzysy egzystencjalne obejmują wewnętrzne konflikty i leki związane z ważnymi dla ludzi sprawami celowości życia, odpowiedzialności, niezależności, wolności oraz zaangażowania np. kryzys wieku lat 40, wieku dojrzewania czy starości.
• Kryzysy środowiskowe występujące wtedy, kiedy jakaś naturalna lub spowodowana przez człowieka katastrofa dopada człowieka lub grupę ludzi, rzuca w nurt wydarzeń mogących mieć negatywne skutki dla wszystkich członków społeczności.

• intensywny lęk, przerażenie, rozpacz, złość, poczucie winy i krzywdy, bezradność i poczucie beznadziejności, niepokój o przyszłość, zaprzeczanie, poczucie winy, zmęczenie, brak poczucia bezpieczeństwa, poczucie utraty kontroli, żal, wściekłość, otępienie, niepewność, poczucie bezradności, panika, rozpacz, depresja, frustracja, nieprzystosowanie, oszołomienie, złość.

• niezdolność do podejmowania typowych aktywności, zmiany aktywności, zwiększenie zależności od otoczenia, intensyfikacja działań nieprzemyślanych lub/i patologicznych (alkohol, narkotyki), wybuchy gniewu, podenerwowanie, reakcje histeryczne, osłabione reakcje, zmiana w sposobie komunikowania się, płacz.

• pocenie się, biegunka, wymioty, bóle, wysypki, problemy z oddychaniem, męczenie się, zmiana apetytu, zaburzenia snu.

• utrata zwykłej zdolności rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji typu: dezorientacja, brak logicznego myślenia, utrata sensu zdarzeń, zawężenie pola uwagi, kłopoty z koncentracją, niepewność, spontaniczne obrazy z przeszłości, koszmary senne.